در دهههای اخیر صنایع مختلف پیشرفتهای چشمگیری را تجربه کردهاند. صنعت ساختمان نیز در مسیر پیشرفت قرار داشته و تکنولوژیهای جدیدی برای بهبود روند ساخت بهوجود آمده است. یونولیت یکی از مصالح ساختمانی جدید و پیشرو است که برای سبکسازی ساختمان بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. یونولیت در سال 1839 بهصورت تصادفی توسط ادوارد سیمون کشف و اولین بار در جنگ جهانی دوم توسط آلمان نازی برای ساخت پل مورد استفاده قرار گرفت. یونولیت که با نامهای آکاسیف، پلی استایرن انبساطی EPS(Expandable Polystyrene)، استایروفوم و پلاستوفوم نیز شناخته میشود، از استایرن مونومر به دست میآید. این ماده نوعی پلاستیک است که وزن کمی داشته و حدود ۹۵ درصد آن از هوا و تنها ۵ درصد باقیمانده از پلاستیک تشکیل شده است. استفاده از یونولیت موجب کاهش وزن ساختمان، افزایش امنیت در برابر زمین لرزه، عایقبندی حرارتی، صوتی، رطوبتی و کاهش نفوذ حشرات خواهد شد. یونولیت در انواع مختلفی تولید شده و در در بخشهای مختلف ساختمان مانند سقف، دیوارها، کف، تاسیسات و لوله کشی کاربرد دارد.
زمان تقریبی مورد نیاز برای مطالعه این مقاله: 6 دقیقه و 30 ثانیه
یونولیت از پلی استایرن که به صورت گرانول (بلورهای ریز) جامد سفید و سبک است، ساخته میشود. پلی استایرن یکی از موادی است که از صنایع پتروشیمی و از پروپان هیدروکربن نفتی بهدست میآید. در کارگاه گرانولها طی 60 تا 70 ثانیه با بخار آب حرارت داده شده و مدام از دستگاههای مخصوص عبور داده میشوند تا با فشار هوا از یکدیگر جدا شوند. پس از این کار مرحله اولیه پخت به اتمام میرسد. در هنگام تولید گاز پنتان موجود در گرانولها، در اثر حرارت بخار آب از داخل دانه های پلی استایرن خارج شده و سبب انبساط این محصول خواهد شد. در مراحل پخت، حجم دانه های پلی استایرن تا 40 برابر اندازه اولیه افزایش پیدا میکند. از آنجایی که پخت و قالبگیری یونولیت تحت حرارت بخار آب صورت میگیرد، از یک دیگ بخار آب با ظرفیت 5 تن در ساعت و فشار 5 تا 7 بار استفاده میشود. پس از ساخت، یونولیتها به میز برش CNC انتقال داده میشوند تا به اندازه ابعاد استاندارد یا اندازه دلخواه و سفارشی مشتری برش داده شوند. برشها با استفاده از سیم داغ انجام میشود. البته باید درنظر داشت که در حین تولید، افزودنیهای خاصی به یونولیت زده میشود تا مقاومت آن در برابر آتش را افزایش دهند و آتشزا و دودزا نشود.
یونولیت یکی از مصالح ساختمانی پرکاربرد در قسمتهای مختلف سازه است. از این رو یونولیت ساختمانی در ابعاد و دانسیتههای مختلف ساخته میشود تا متناسب با محل مورد استفاده بتوان از ویژگیها و مزایای آن بهره برد. در ادامه به بررسی انواع یونولیت ساختمانی خواهیم پرداخت.
یونولیت فشرده یکی از انواع یونولیت ساختمانی بوده که دانستیه بالایی دارد. عموما این محصول با دانسیته 40 کیلوگرم بر مترمکعب ساخته میشود. دانستیه یا چگالی بالای این محصول سبب میشود نسبت به سایر انواع یونولیت وزن بالاتری داشته باشد. البته باید در نظر داشت یونولیت فشرده علاوه بر کاربرد در صنعت ساختمان در صنایع دیگری از جمله صنعت خودرو، ساخت درب ضد سرقت و مجسمه سازی نیز کاربرد دارد. یکی از کاربردهای مهم یونولیت یا فوم فشرده تولید انواع عایقهای صوتی مانند فومهای آکوستیک است.
شاید بتوان شناختهشدهترین و محبوبترین نوع یونولیت را یونولیت سقفی دانست. این محصول که برای ساخت سقف تیرچه یونولیت کاربرد دارد با نام بلوک سقفی یونولیتی نیز شناخته میشود. اگرچه یونولیت سقفی در ابعاد و اندازههای مختلف با دانسیتههای متفاوت قابل ساخت و ارائه میباشد اما یونولیت سقفی استاندارد دارای ابعاد و دانستیه مشخص است. یونولیت سقفی استاندارد باید دارای تاییدیه از مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن و همچنین استاندارد ملی ایران باشد. برای این منظور باید از ویژگیهای مشخصی از جمله کندسوز بودن و غیرقابل اشتعال بودن برخوردار باشد.
یکی دیگر از انواع یونولیت ساختمانی، یونولیت دیواری است. این نوع از یونولیت کاربردهای متنوعی، هم برای ساخت دیوار، هم برای تزئین و دکوراسیتون سازه دارد. از جمله مهمترین موارد استفاده از یونولیت دیواری میتوان به دیوارپوش فومی، فوم دیوار تزئینی، فوم دیوارپوش و پنل های سه بعدی دیوار اشاره کرد.
یکی دیگر از یونولیتهای پرکاربرد یونولیت تیرچه کرومیت است. این محصول که به یونولیت سقفی شباهت فراوانی دارد، در ابعاد و چگالی (دانسیته) مشخص و استاندارد برای استفاده در سقف تیرچه کرومیت تولید میشود.
انواع مختلف یونولیت ساختمانی توانستهاند جایگاه خود را در صنعت ساختمانسازی مستحکم نموده و مورد توجه بسیاری از سازندگان خرد و کلان قرار بگیرند. این توجه سبب شده است در موارد مختلف و فضاهای متنوع از یونولیت ساختمانی به عنوان مصالح ساختمانی اصلی استفاده شود. برخی از مهمترین این کاربردها در ادامه آورده شده است.
همانطور که اشاره شد یونولیت ساختمانی انواع مختلفی داشته که هرکدام ویژگیها و مزایای منحصربهفرد خود را دارند. اما در کنار این مزایای خاص، ویژگیهای کلی یونولیت ساختمانی است که آن را به یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی بدل کرده است. موارد زیر از مهمترین ویژگیهای یونولیت ساختمانی است.
برای یونولیت ساختمانی نمیتوان بدون دانستن مشخصات دقیق، قیمت واحدی را عنوان نمود. زیرا پارامترها و عوامل موثری وجود دارند که در ویژگیها و در نتیجه قیمت یونولیت ساختمانی تاثیرگذار خواهند بود. از جمله مهمترین فاکتورهایی که در تعیین قیمت یونولیت و قیمت پلاستوفوم موثر هستند، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
اشاره کردیم که یونولیت از مواد پتروشیمی و مشتقات نفتی ساخته میشود. به همین دلیل بهراحتی در فرآیندهای شیمیایی قابل بازیافت است. این موضوع سبب شده یونولیت ساختمانی هیچ ضرر و زیانی برای محیط زیست نداشته و آسیبی به آن وارد نکند. در خصوص ترمیم یونولیت ساختمانی نیز لازم به ذکر است در صورت آسیب به آن، میتوان با استفاده از چسبهای مخصوص خرابیها را برطرف و ترمیم نمود.
یونولیت ساختمانی در سالهای اخیر برای ساختمانسازی بهویژه در آپارتمانهای بلند مورد استقبال انبوه سازان و سازندگان قرار گرفته است. مهمترین دلیل این استقبال سبكی و هزینه کم ساخت با استفاده از یونولیت ساختمانی است. البته باید در زمان خرید و استفاده از انواع یونولیت ساختمانی نهتنها به الزامات مشخص شده توسط نهادهای نظارتی توجه نموده بلکه باید استاندارد محصول را نیز در نظر گرفت. متاسفانه برخی از افراد سودجو با تولید یونولیت از مواد بیکیفیت موجب از بین رفتن سرمایه و زمان شما خواهند شد. از این رو بهتر است تا با مراجعه به فروشندگان و برندهای معتبر و بررسی گواهینامهها و تائیدههای مربوط از کیفیت یونولیت ساختمانی مطمئن شده و سپس نسبت به خرید آن اقدام نمایید.